چوغ الف

پاره هایی از لا به لای کتاب ها، در زمینه ی مردم شناسی

چوغ الف

پاره هایی از لا به لای کتاب ها، در زمینه ی مردم شناسی

نویسندگان

۳ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «جشن مهرگان» ثبت شده است

" ماه مهر و مهرگان، در جامعه ی کشاورزی، فصل و زمان برداشت، انباشتن فراورده ها، پرداختن خراج و مالیات، اندوختن نیازمندی های زمستانی و گرمی بازارهای موسمی بوده که هنوز - هرچند نه به نام مهرگان - برگزار می شود. 

و نیز با تحول و دگرگونی ای که با گذشت سده ها و هزاره ها در برگزاری جشن و آیین ها - مانند همه ی پدیده ها و زمینه های فرهنگی - روی داده و می دهد، جشن مهرگان تنها به این عنوان که نام روز با نام ماه یکی است برگزار نمی شود، بلکه بیشتر داستان و اسطوره ی قیام کاوه آهنگر در برابر بیدادگری های ضحاک است که یادمان این جشن نمادین می باشد.

بی گمان، باور و اعتقاد به ایزد مهر و آیین های مهری ( میترایی ) که پیش از زردشت، در هند و ایران وجود داشته، به ماه مهر و جشن مهرگان، سیمای دینی بیشتری افزوده بود. "


مطالب مرتبط: جشن های باستانی و اسطوره ای. جشن مهرگان. جشن مهرگان در زمان حاضر.


. آیین ها و جشن های کهن در ایران امروز

  • چ.الف

" در دو سده ی اخیر از برگزاری جشن مهرگان، آگاهی در دست نیست. جشن و آیین مهرگان، از نظر زمانی نیز با تغییر تقویم، در سال ۱۳۰۴ هجری شمسی، تغییر کرد. بدین معنی که ۵ روز " پنجه= خمسه " (که پس از ۱۲ ماه سی روزه برای رسیدن به ۳۶۵ می آمد) حذف و ۶ ماه اول سال ۳۱ روز گردید. از آن پس، در بسی از تقویم ها، مهرگان، به جای ۱۶ مهر در ۱۰ مهر آمده، یعنی در صد و نود و ششمین روز سال بر اساس تقویم پیشین.

در ماهنامه ها و هفته نامه های ادبی و اجتماعی سده ی اخیر، مهرگان حضور دارد. بدین معنی که مقاله، پژوهش، شعر، به مناسبت مهر و مهرگان- به ویژه در نشریه هایی که در ماه مهر منتشر می شود- کم نیست. 

دکتر بهرام فره وشی از برگزاری مهرگان، به عنوان جشنی خانوادگی، در بین زردشتیان یزد و کرمان خبر می دهد.

جشن آغاز سال تحصیلی دانشگاه تهران، که در نیمه ی اول مهر ماه است، در برخی از سال ها در دهم یا شانزدهم مهر ( مهرگان ) برگزار می شد. 

زمان برگزاری آیین قالی شویان در مشهد اردهال را جلال آل احمد، با مهرگان هم پیوند می داند. "


مطالب مرتبط: جشن های باستانی و اسطوره ایجشن مهرگانماه مهر و مهرگان


. آیین ها و جشن های کهن در ایران امروز

  • چ.الف

" جشن مهرگان را نه در شمار جشن های دوازده گانه ی بیش و کم فراموش شده ای چون فروردینگان و اردیبهشت گان و ... باید دانست و نه چون نوروز که در همه ی ایران همگانی است و نه چون سده که در یک شهر برگزار شود، بلکه مهرگان جشنی است که تنها نزد دانشی مردان و نویسندگان و شاعران همچنان برجاست. از این رو در کنار جشن های کهن ِ امروزین می آید...

... از بین جشن های دوازده گانه، تا آنجا که سندها و کتاب های تاریخی گواه است، در دوره های پس از اسلام، تنها جشن مهرگان است که رسمی و شکوهمند برگزار می گردید. 

افزون بر یکی بودن نام - روز مهر از ماه مهر - مناسبت های دیگری را نیز برای برگزاری این جشن بر می شمرند که معروف ترین آن، قیام کاوه آهنگر و پیروزی بر ضحاک و به پادشاهی نشستن فریدون است. "


مطالب مرتبط: جشن های باستانی و اسطوره ای.جشن مهرگان در زمان حاضرماه مهر و مهرگان


. آیین ها و جشن های کهن در ایران امروز

  • چ.الف