قانون جانشینی سلطنت در رُم

" بنا بر روایت، جمعاً هشت شاه رُمی وجود داشته است و در خصوص پنج تای آخری، در هر صورت، مشکل بتوان در به تخت نشستن شان و صحت تاریخ سنتی پادشاهی شان در خطوط کلی اش تردید کرد. اکنون بسیار قابل توجه است که هر چند می گویند نخستین شاه رُم، رومولوس، از دودمان شاهی ِ آلبا برخاسته است که در آن، شاهی به طور موروثی به اولاد ذکور منتقل می شد، هیچ کدام از شاهان رُم بلافاصله به واسطه ی پسر بر تخت ننشستند، اما چند تن پس از خود، پسران یا نواده هایی به جا گذاشتند. از سوی دیگر، یکی از آن ها پس از شاه سابق، از طریق مادر و نه پدر به تخت نشست و سه نفرشان، تاتیتوس، تارکین مهتر و سرویوس تولیوس جا به دادمادهاشان دادند که همه یا بیگانه و یا از تباری بیگانه بودند. این نشان می دهد که حق سلطنت از نسل مادر منتقل می شد و بیگانگانی که با شاهزاده خانم ها ازدواج می کردند، عملاً آن را رعایت می کردند. اگر به زبان فنی بگوییم، جانشینی سلطنت در رُم و احتمالاً در لاتیوم، به طور کلی، ظاهراً مبتنی بر قواعد خاصی بود که جامعه ی اولیه را در بسیاری از نقاط جهان شکل داده است. برون همسری قانونی موسوم به " exogamy "، ازدواج ِ beena، و زن تباری یا نسب بردن از مادر است که مرد را متعهد می کند با زنی از طایفه ای جز طایفه ی خود ازدواج کند. ازدواج beena، قانونی است که بر اساس آن مرد باید زا کاهش را ترک و با اقوام زنش زندگی کند؛ و زن تباری یا نسب بردن از مادر، نظام پیگیری نسب و انتقال نام خانوادگی از طریق زنان به جای مردان است.

اگر این اصول مبنای سلسله شاهی در میان لاتین های باستان بود، وضع موجود را از این نظر چنین می توان تصویر کرد. کانون سیاسی و دینی هر جامعه، آتش جاویدان در آتشگاه شاه بود که باک گان وستا از خانواده ی شاه، از آن مراقبت می کردند. شاه، مردی از طایفه ای دیگر، احتمالاً از شهری دیگر یا حتی از نژادی دیگر بود که با دختر سلف خود ازدواج کرده و به تخت شاهی رسیده بود. بچه هایی که از این زن داشت، نام مادر را به ارث می بردند، نه نام او را؛ دخترانش در خانه می ماندند؛ پسران وقتی بزرگ می شدند، به اکتفا جهان روزانه می شدند، ازدواج می کردند و در سرزمین همسر انشان اقامت می کردند، اعم از این که شاه شوند یا مردانی معمولی. از دختران که در خانه بودند، تعدادی یا همه، مدتی کوتاه یا طولانی به معبد وستا وقف می شدند تا نگاهدار آتش در آتشکده باشند و یکی شان به موقع خود، ملکه ی جانشین پدرش می شد. "


* ادامه ی جمع آوری گزیده های این کتاب تا چند وقت دیگر.

شاخه ی زرین

افسانه ای درباره ی منشاء مراسم نِمی: اُورست و توریک دیانا

" بنا بر داستانی، پرستش دیانا را اُورست* در نمی باب کرد. او پس از کشتن تواس، فرمانروای توریک کرسونِس (کریمه)، با خواهرش به ایتالیا گریخت و تمثال توریک دیانا را که در میان دسته ای چوب نهان بود با خود برد. پس از مرگ، استخوان هایش از آریسیا به روم انتقال یافت و در جلوی معبد ساتورن، در شیب کاپیتول، کنار معبد کنکورد دفن شد. مراسم خونینی که در افسانه به توریک دیانا نسبت داده می شود، برای خوانندگان متون کلاسیک آشناست. می گویند هر بیگانه ای که پا به ساحل می نهاد، در محراب ِ او قربانی می شد. اما مراسم با انتقال به ایتالیا شکل معتدل تری یافت. در معبد نِمی درختی می رویید که هیچ یک از شاخه هایش نباید می شکست. فقط برده ای فراری مجاز بود که، اگر بتواند، یکی از شاخه های آن را بشکند. توفیق در این کار به او حق می داد که با کاهن معبد به نبرد تن به تن بپردازد و اگر او را می کُشت، به عنوان فرمانروای بیشه زار (رکس نمورنسیس) بر جای او می نشست. به اعتقاد مردمان باستان، شاخه ی سرنوشت ساز همان "شاخه ی زرین" بود که اینیاس** پیش از عزیمت به سفرخطیرش به جهان مردگان چید. می گویند فرار برده بازنمایی ِ فرار اُورست بود و مبارزه اش با کاهن، یادآور قربانی هایی بود که روزگاری به توریک دیانا پیشکش می شد. قانون جانشینی با شمشیر از دوران امپراتوری به جا مانده بود، زیرا کالیگولا*** در ادامه ی هوسبازی های عجیب خود با این فکر که کاهن معبد نمی دیرزمانی است مصدر کار است، آدمکش تنومندی را اجیر کرد تا او را بکشد. سیّاحی یونانی که در عصر آنتونین از ایتالیا دیدار کرده است، گزارش می دهد که کهانت تا آن زمان هنوز پاداش پیروزی در نبرد تن به تن است. "

*ویکی پدیا: اُورست در اسطوره های یونان، پسر آگاممنون و کلوتایمنسترا است. پس از آن که پدرش به دست مادرش کشته شد، الکترا (خواهر اُورست)، او را پنهان کرد و به جایی دیگر فرستاد تا کشته نشود. وقتی بزرگ شد، بازگشت و مادرش و معشوقه ی وی را که در قتل پدرش نقش داشت، کشت. مدت ها توسط الاهگان انتقام تحت تعقیب بود تا آن که در دادگاهی که به فرمان آپولون (خدای روشنایی (خورشید)، هنرها و پیشکویی) برگزار شد، محاکمه و تبرئه گشت. پس از آن به آرگوس بازگشت و به پادشاهی رسید.

**ویکی پدیا: اینیاس در اسطوره های یونان، پسر آنخسیس و آفرودیته (خدای عشق) است. در جنگ تروا از قهرمانان تروا بود، پس از سقوط تروا پدر را به دوش گرفت و گریخت. به کارتاژ و بعد به ایتالیا رفت. روموکولوس، از نسل او شهر روم را بنیاد گذاشت و به همین دلیل رومیان او را جد خود می دانستند.

***ویکی پدیا: کالیگولا به معنای پوتین های کوچک است. کالیگولا را به این دلیل به این نام می خواندند که همیشه پوتین های سربازی کوچکی به پا داشت. او سومین امپراتور روم بود و امروز به عنوان یکی از بدنامان تاریخ شناخته می شود. "

شاخه ی زرین