سبزه کاشتن و به آب دادن آن

" هدف اصلی از این رسم که چون اغلب مراسم نوروزی جنبه ی تمثیلی و جادوی تقلیدی دارد، آن است که طبیعت را به تحرک و جنبش درآورند که نباتات و گیاهان ببالند و رشد کنند. در جشن های مربوط به آدونیس که در یونان و سراسر حوزه ی مدیترانه و میان مردم آسیای صغیر رواج داشت نیز چنین رسمی مورد عمل بود. "

جشن های آب

مراسم نوروزی

" در نوروز مراسمی فراوان با آیین ها و شعایری انجام می شد که در نهایت وابستگی ِ اعتقادی مردم را به طبیعت و احترام عناصر و طلب خیر و برکت در اشکال کنایت آمیز بیان می کرد. هفت سین و سبزه از اهمّ این رازها و کنایات است...

... مراسم نوروزی: هفت سین، خطبه خوانی، بار عام و دادخواهی، اهدای هدایا و نوعی تأدیه ی مالیاتی و ترتیب به حضور بار یافتن طبقات گوناگون و بسا امور دیگر بوده است که کم و بیش در جشن مهرگان نیز انجام می شده است. 

از جمله مراسم بسیار مشهور و سنن معتبری که در نوروز انجام می شد، رسوم آبریزگان یا شست و شو و غسل و آب پاشی بوده است. البته عدم احتساب کبیسه، دشواری ها و جا به جایی هایی در تاریخ به وجود می آورده است. از جمله اینکه جشن آبریزگان در ماه تیر و روز تیر، یعنی تیرگان انجام می شد، اما زمانی نامعلوم، به سبب اختلافاتی بر پایه ی عدم انجام کبیسه، تیرگان در نوروز واقع و مراسم آن برگزار می گردید... اما به نظر می رسد که جشن أبریزگان اصلی، همان تیرگان باشد و در نوروز عبارت بوده است از غسل و شست و شو و آماده شدن از لحاظ سنن دینی جهت حلول سال نو. "

جشن های آب

کاشتن سبزه

" در ایران کهن، "بیست و پنج روز پیش از نوروز، در میدان شهر، دوازده ستون از خشت خام برپا می شد، بر ستونی گندم، بر ستونی جو و به ترتیب، برنج، باقلا، کاجیله *، ارزن، ذرت، لوبیا، نخود، کنجد، عدس و ماش می کاشتند و در ششمین روز فروردین، با سرود و ترنم و شادی، این سبزه ها را می کندند و برای فرخندگی به هر سو می پراکندند."  ابوریحان نقل می کند که: " این رسم در ایرانیان پایدار ماند که روز نوروز در کنار خانه، هفت صنف از غلات در هفت اسطوانه بکارند و از روییدن این غلات، به خوبی و بدی زراعت و حاصل سالیانه حدس بزنند." 

امروز در همه ی خانه ها رسم است که ده روز یا دو هفته پیش از نوروز، در ظرف های کوچک و بزرگ، کاسه، بشقاب، پشت کوزه و ... دانه هایی چون گندم، عدس، ماش و ... می کارند. موقع " سال تحویل " و روی سفره ی هفت سین، بایستی سبزه بگذارند... 

...این سبزه ها را خانواده ها تا روز سیزده نگه داشته و در این روز، زمانی که برای "سیزده به در" از خانه بیرون می روند، در آب روان می اندازند. "

* کاجیره یا همان گلرنگ.

. آیین ها و جشن های کهن در ایران امروز