" در سده ی چهارم میلادی، بر اثر اشتباهی که در محاسبه ی کبیسه ها رخ داد، روز ۲۵ دسامبر را (به جای ۲۱ دسامبر) روز تولد میترا دانسته و تولد عیسی مسیح را نیز در این آغاز سال قرار دادند. بنابر این نوئل* اروپایی همان شب یلدا است، و نوئل واقعی، یعنی انقلاب شتوی** در ۳۰ آذر برابر با ۲۱ دسامبر است.
یلدا لغت سریانی است و به معنی میلاد عربی، و چون شب یلدا را با میلاد مسیح تطبیق می کرده اند، از این رو، بدین نام نامیده اند. باید توجه داشت که جشن میلاد مسیح که در ۲۵ دسامبر تثبیت شده، طبق تحقیق، در اصل جشن ظهور میترا بوده که مسیحیان در قرن چهارم میلادی آن را روز تولد عیسی قرار دادند. یلدا اول زمستان و شب آخر پاییز و درازترین شب سال است. و در آن شب یا نزدیک بدان، آفتاب به برج جدی تحویل می کند و قدما آن را سخت شوم و نامبارک می انگاشتند. در بیشتر نقاط ایران در این شب مراسمی انجام می شود.
* "سالروز تولد مسیح".
** انقلاب شتوی یا انقلاب زمستانی که آغاز زمستان است. پس از انقلاب شتوی، طول روزها بلندتر می شود. انقلاب شتوی منشأ بسیاری از جشن ها و آیین های باستانی در فرهنگ ها و تمدن های بشری است. شب یلدا، حنوکا و کریسمس از جمله ی این مراسم است.
مطالب مرتبط: جشن های باستانی و اسطوره ای. یلدا. انگیزه های پایدار ماندن جشن یلدا. یلدا در عصر حاضر. خوراک شب یلدا. یلدا و فال حافظ.
