سیزده بدر
" پیشینه و انگیزه ی برگزاری سیزده بدر هرچه باشد*، درهمه ی شهرها و روستاها و عشیره های ایران، سیزدهمین روز فروردین، رسمی است که بایستی از خانه بیرون آمد و به باغ و کشتزار رو آورد و به اصطلاح نحسی روز سیزده را بدر کرد. خانواده ها در این روز به صورت گروهی- و گاه چند خانواده با هم- غذای ظهر را آماده کرده و نیز آجیل ها و خوردنی های سفره ی هفت سین را با خود برداشته، به دامان صحرا و طبیعت می روند و سبزه ی هفت سین را با خود برداشته و به آب روان می اندازند. به دامن صحرا رفتن، شوخی کردن، بازی کردن، دویدن، تاب خوردن و در هر حال جدی نبودن، از سرگرمی ها و ویژگی های روز سیزده است. گره زدن سبزه، به نیت باز شدن گره دشواری ها و برآورده شدن آرزوها، از جمله بیرون کردن نحسی است. این باور، معروف است که "سبزه گره زدن" ِ دختران "دم بخت"، شگونی برای ازدواج و همسریابی** می باشد. در فرهنگ اساطیر (تالیف دکتر محمد جعفر یا حقی)، برای رسمهای سیزده بدر، معنی های تمثیلی آورده:
" شادی و خنده در این روز، به معنی فرو ریختن اندیشه های تیره و پلیدی، روبوسی نماد آشتی و به منزله ی تزکیه، خوردن غذا در دشت نشانه ی فدیه ی گوسفند بریان، به آب افکندن سبزه های تازه رسته نشانه ی هدیه به ایزد آب یا "آناهید" و گره زدن سبزه برای باز شدن بخت و تمثیلی برای پیوند زن و مرد برای تسلسل نسل ها، رسم مسابقه ها، به ویژه اسب دوانی یادآور کشمکش ایزد باران و دیو خشکسالی است."
* در پژوهش های مردم نگاری، "چگونه" برگزار شدن ها موضوع مطالعه است و نه "چرا" برگزار شدن ها.
** در فوکلور عامیانه، دختران در هنگام گره دن سبزه، این شعرها را می خوانند: سیزده بدر، سال دگر، خانه ی شوهر، بچه بغل.
مطالب مرتبط: سیزده بدر و کاتارها. عدد سیزده. سیزده بدر در کتب تاریخی.
