چوغ الف

پاره هایی از لا به لای کتاب ها، در زمینه ی مردم شناسی

چوغ الف

پاره هایی از لا به لای کتاب ها، در زمینه ی مردم شناسی

نویسندگان

۳ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «جشن یلدا» ثبت شده است

" خوردنی های ویژه ی شب یلدا، میوه های فصل تابستان چون خربزه، هندوانه، انگور، انار، سیب، خیار، به و مانند آن است. میوه هایی که می بایستی در این شب، تمامی آن ها ( به جز سیب و به ) خورده شود و چیزی برای فردا، یعنی فردای زمستان باقی نماند. میوه هایی را که شب یلدا بر آن می گذشت نمی خوردند*.

آجیل و شب چره که شامل دانه هایی چون گندم و نخود برشته، تخمه ی هندوانه و کدو، بادام، پسته، فندق، کشمش، انجیر و توت خشک است، در بسیاری از شب نشینی ها، مهمانی ها و گردش ها فراموش نمی شد، ولی در شب یلدا می بایست ( و می باید) بر سر سفره باشد. 

خوردنی های شب یلدا، در واقع ، میوه و آجیل است، نه غذا. برخی از خانواده ها در شب یلدا، پس از خوردن شام، برای شب نشینی ِ شب یلدا به خانه ی خویشاوند بزرگ تر می روند. " 

* شاید نبودن وسیله و امکان نگهداری، چون یخچال و سردخانه یکی از علت هایی باشد که خوراک هایِ شب مانده را نمی خوردند.


 مطالب مرتبط: جشن های باستانی و اسطوره اییلدایلدا و تولد عیسی مسیح. انگیزه های پایدار ماندن جشن یلدایلدا در عصر حاضریلدا و فال حافظ


. آیین ها و جشن های کهن در ایران امروز

  • چ.الف

" آیین و جشن ِ شب یلدا یا شب چله ی بزرگ*، تا به امروز در تمامی سرزمین کهنسال ایران و در بین همه ی قشرها و خانواده ها برگزار می شود. یلدا را همچنین می توان جشن و گردهمایی خانوادگی دانست. در شب یلدا خویشاوندان ِ نزدیک در خانه ی بزرگ خانواده گرد می آیند. به بیانی دیگر، در سرمای آغازین زمستان، دور کرسی** نشستن و تا نیمه ی شب، میوه و آجیل و غذا خوردن و به فال حافظ گوش کردن از ویژگی های شب یلدا است. "

* در زبان و باور عامیانه، زمستان به دو چله تقسیم می شود: چله ی بزرگ از اول دی ماه تا دهم بهمن، یعنی تا جشن سده است، که ستاره ی گرما به زمین می رود؛ چله ی کوچک از دهم بهمن تا بیستم اسفند است و به این علت کوچک گویند که از سردی هوا کاسته شده است. ( برخی چله ی کوچک را بیست روز می دانند ).

** ابزارهای گرمازای ِ تکنولوژی جدید و نیز عامل های دیگر، کرسی و فرهنگ مربوط به آن را به دست فراموشی سپرده است. در زمستان ها، استفاده از کرسی برای گرم کردن خانه و دور کرسی نشینی معمولاً از شب یلدا، نخستین شب زمستان شروع می شد و تا پایان چله ی بزرگ - و در برخی خانواده ها تا پایان چله ی کوچک - ادامه داشت. اعضای خانواده از کوچک و بزرگ، دور کرسی که روی آن را میوه و آجیل پوشانده بود، می نشستند.


  مطالب مرتبط: جشن های باستانی و اسطوره اییلدایلدا و تولد عیسی مسیح. انگیزه های پایدار ماندن جشن یلداخوراک شب یلدا. یلدا و فال حافظ


. آیین ها و جشن های کهن در ایران امروز

  • چ.الف

" ۱: شب زایش خورشید ( مهر ) است؛ از باورهای دینی کهن،

۲: بلندترین شب سال، یعنی طولانی ترین تاریکی است؛ نشانه ی اهریمنی ِ شوم و ناخوشایند که از فردا به کوتاهی می گراید. 

۳: پایان ِ برداشت ِ محصول صیفی و آغاز فصل استراحت در جامعه ی کشاورزی است. همه ی قشرها و گروه هایی که از فراورده های کشاورزی و تلاش کشاورزان بهره مندند، در جشن نخستین روز دی ماه و برداشت محصول، در شگون و شادی کشاورزان شرکت می کنند. " 


 مطالب مرتبط: جشن های باستانی و اسطوره اییلدایلدا و تولد عیسی مسیحیلدا در عصر حاضرخوراک شب یلدا. یلدا و فال حافظ


. آیین ها و جشن های کهن در ایران امروز

  • چ.الف