چوغ الف

پاره هایی از لا به لای کتاب ها، در زمینه ی مردم شناسی

چوغ الف

پاره هایی از لا به لای کتاب ها، در زمینه ی مردم شناسی

نویسندگان

۲ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «چوب خوردن از لال» ثبت شده است

" به نظر انسان بدوی، جهان عموماً جان دار است و گیاهان و درختان از این قاعده مستثنی نیستند. به نظر او آنها نیز چون خود او روح دارند و بر همین اساس با آنها رفتار می کند. 
بومیان هیداتسا در امریکای شمالی معتقدند هر چیز طبیعی برای خود روحی دارد، یا دقیق تر بگوییم، سایه ای دارد. برای این سایه ها، توجه و احترامی معطوف می شود، اما در مورد همه به تساوی صورت نمی گیرد. مثلاً سایه ی نوعی سپیدار، بزرگترین درخت در دره ی میسوری ِعلیا را هوشمند می دانند که اگر کاملاً بگسترد، ممکن است در بعضی کارها بومیان را کمک کند؛ اما سایه ی درختچه ها و گیاهان منزلت کمی دارد.
اینکاهای آفریقا ی شرقی بر آنند که هر درختی و به ویژه هر درخت نارگیل روح دارد؛ " از بین بردن درخت نارگیل با مادرکشی برابر است، زیرا این درخت درست مثل مادر به آنها حیات می دهد و غذا می رسانَد."
اما با روح نباتات همیشه به احترام و مماشات رفتار نمی شود. اگر سخن ملایم و رفتار خوبْ آنان را برنیانگیزد، گاهی به رفتار خشن تر متوسل می شوند. در هند شرقی، نزدیک جوگرا در سالنگور، باغچه ای از درختانِ کلا وجود دارد و در روز خاصی روستاییان در آنجا جمع می شوند. یکی از جادوگران تبری برمی دارد و چند ضربه ی دقیق به تنه ی بی بارترین درخت می زند و می گوید: "حالا میوه می دهی یا نه؟ اگر ندهی، می اندازمت!" درخت به این پرسش از دهان مرد دیگری که در همان نزدیکی از درختِ دیگری بالا رفتهداست (از درخت کلا نمی توان بالا رفت) پاسخ می دهد: " چرا، حالا میوه می دهم، خواهش می کنم مرا قطع نکن." همینطور در ژاپن برای بارور کردن درخت، دو مرد به باغی می روند. یکی از درختی بالا می رود و دیگری با تبری در دست پای درخت می ایستد. مرد پایینی از درخت می پرسد که آیا سال بعد بار خواهد داد و تهدیدش می کند که اگر بار ندهد قطعش می کند. مرد ِ بالای درخت به جای درخت جواب می دهد که بار فراوان خواهد داد. شاید شگفت آور بنماید که این نوع باغداری، مشابه دقیقی در اروپا دارد. در شب کریسمس، روستاییِ اسلاوُنی و بلغاری تبری را تهدیدکنان به سوی درخت میوه ی بی باری تکان می دهد و مرد دیگری وساطت کنان می گوید: " قطعش نکن، این بار دیگر میوه می دهد." سه بار تبر تکان می خورد و سه بار وساطت آن مرد جلوی ضربه را می گیرد. از آن پس درختِ هراسیده یقیناً سال بعد میوه می دهد.* "

* به این پست نگاهی داشته باشید: جشن تیرگان و شگون چوب خوردن از لال 

  • چ.الف
" قسمت عمده ی رسم، آمدن لال است و در برخی از شهرهای مازندران این مراسم را لال شو ( شب لال ) گویند. در این شب، شخصی با لباس مبدل، دستمالی به سر بسته و صورتش را سیاه می کند و مانند لال ها با کسی حرف نمی زند... و چند نفر او را همراهی می کنند. او وارد خانه ها شده و با چوب و ترکه ای که در دست دارد، که به آن "شیش" گویند، ضربه ای به ساکنان خانه می زند. باور دارند که هر کس را بزند، تا سال دیگر آن فرد مریض نمی شود (روستای چالی شیرگاه). این زدن را شگون برای تندرستی می دانند و به او چیزی می دهند... او ( لال ) مخصوصاً به سراغ زنان نازا، حیوانات نازا، دختران شوهر نکرده، و درختان بی میوه می رود و با ترکه به آن ها می زند. یک نفر از حاضران پادر میانی کرده و ضمانت می کند که مثلاً: این زن یا آن درخت یا آن دختر را نزن، من ضمانت می کنم که باردار شود، میوه بدهد، به خانه ی شوهر برود. صاحب خانه ها، به آنان شیرینی، گندم برشته، برنج، گردو و یا خوراکی دیگر می دهند و آمدن لال را به خانه و کاشانه ی خود به فال نیک می گیرند. "

  • چ.الف