خوردنی های جشن تیرگان

" در این شب، افزون بر خوراک هایی که مناسب مهمانی است و هرکسی به اندازه ی امکان خود در تهیه ی آن می کوشد، بنا بر رسمِ محل و مناسبت ِ فصل، آجیل و میوه و تنقلات و شب چره تدارک می بینند. تنوع خوراک ها زیاد است. 

در آمل: " خوراکی هایی تهیه می کنند که به لهجه ی محلی، خارچی ( خوارچی= چیزهای خوب ) گویند. این خوراکی ها عبارت است از انواع شیرینی هایی که در خانه تهیه می شود و شیرینی دستی به نام " نون شامی " و شیرینی دیگری به نام " بِشْتِزیک ". علاوه بر شیرینی، انار، پرتقال، خربزه، هندوانه، ازگیل ( خصوصا)، پسته، گندم برشته، کشمش، گردو و تخمه جزو خارچی است. "

در فیروزکوه: " بعد از شام، گندم و شاهدانه و گردو و سنجد و شیرینی و میوه و چای را روی کرسی می گذارند و افراد خانواده دور آن جمع می شوند. " 

در داراب کَلا* ( ساری ): " طبق سنن قدیم، پس از صرف شام، سیزده جور تنقلات مانند انگور، هندوانه، خربزه، سیب، نیشکر، ازگیل، مرکبات، کنجد حلوا، نخودچی، گندم برشته، گردو حلوا، کشمش و تخمه می خورند. "

در سنگسر: " علاوه بر " شب چره " یعنی انار و انگور و سنجد و بادام و تخمخ و امثال آن، به مناسبت سیزده، باید غذایی پخت که از سیزده ماده خوراکی درست شده باشد ( گوشت، آب، سبزی، برنج، عدس، نخود، نمک و ...) که آن را " سیزه چی " گویند. 

در فرامرز کَلا ( سوادکوه): " خوراکی به نام " پیسه- گِندِه" درست می کنند که ترکیبی از مغز گردو، آرد برنج، شکر، عسل یا شیره ی خرمالوی جنگلی، و به اندازه ی پرتقال است." "

* کَلا : کلمه کَلا ( kala ) در فرهنگ دهخدا به معنای :  در پارسی و طبری،  یعنی قریه ، ده ، و محله بکار میرود که در گیلان ومازندران زیاد دیده میشود  و شاید قلعه درعربی نیز به معنای همین کلمه کَلا است.

مطالب مرتبط: جشن های باستانی و اسطوره ای. جشن تیرگان. جشن تیرگان در عصر حاضر. جشن تیرگان و شگون چوب خوردن از لال .  جشن تیرگان و رسم آب پاشان . جشن تیرگان و فال حافظ . تیرو جشن. آب تیر ماهی. 

. آیین ها و جشن های کهن در ایران امروز