چوغ الف

پاره هایی از لا به لای کتاب ها، در زمینه ی مردم شناسی

چوغ الف

پاره هایی از لا به لای کتاب ها، در زمینه ی مردم شناسی

نویسندگان

۲ مطلب در بهمن ۱۳۹۳ ثبت شده است

" افراد در مقایسه و قضاوت و اظهار نظر، معمولاً گروه و فرهنگ و قومیت خود را مرکز و میزان و معیار خوبیها، کمالات و درستی ها می دانند و دیگران یعنی تفاوت هایی را که دیگران دارند، نشانه ی پایین بودن، بد و نادرست بودن آنان می شمارند. این خصوصیت را که خواه و ناخواه، یا مستقیم و غیر مستقیم در همه ی جوامع یافت می شود، قوم مداری می گویند. 
در ارزیابی های سنتی، اعتقادی و تاریخی همه ی گروه های اجتماعی، این خصوصیت را می توان یافت. " در زبان بسیاری از جوامع ماقبل تاریخ که مردم شناسان مطالعه نموده اند، کلمه ی مردم تنها درباره گروه خود اطلاق می شده است. و نیز آثار هر کدام از مورخین و نویسندگان گذشته را که نگاه کنیم، ملاحظه میشود که اقوام دیگر را وحشی، عجیب و غریب و بی تمدن خطاب می کنند. 
نمونه های قوم مداری را در داستانها، افسانه ها و تواریخ اقوام و ملل نیز فراوان می توان یافت. مفاهیم و مضامینی چون "هنر نزد ایرانیان است و بس" در ادبیات فارسی از این نمونه است.*

* بیان این نمونه ها به معنای زشت شمردن این امر نیست و معمولا برجسته کردن خوبی ها، دلاوریها و هنرمندیهای قومی اگر به غرور بیجا و تحقیر دیگران نینجامد، در تعلیم و تربیت توصیه می شود. "

  • چ.الف
" در عین حال که فرهنگ هر جامعه، زمینه های عمومی و مشترک با فرهنگ جوامع دیگر دارد، ولی خصوصیات پیچیدگی ها و سادگی های فرهنگیر هر جامعه اختصاص به همان جامعه دارد؛ این خصوصیات در "فرهنگ خاص هر جامعه" نیز برای همه اعضای آن جامعه، مفهوم و ارزش مشابه و مشترک ندارد. افراد جامعه بر حسب اینکه متعلق به کدام گروه اجتماعی و شغلی هستند و به چه طبقه ای بستگی دارند و خود را از چه طایفه ای می دانند و به کدام گرایش فکری و عقیدتی منسوبند و بالاخره بر حسب اینکه از نظر جنسی و سنی در چه رده ای قرار دارند، دارای نمود و ظهور و مختصات فرهنگی متفاوتند و به آسانی می توان آنها را به اعتبار گفتار و رفتار و لباس و ... از یکدیگر متمایز ساخت. این تفاوت ها و ویژگی های داخلی هر فرهنگ را "خرده فرهنگ" یا جوانه ها و شاخ و برگهای تنه ی اصلی فرهنگ جامعه می نامند.
در مردم شناسی، تحقیق و جمع آوری خرده فرهنگ ها، خصوصاً در جوامع سنتی، قلمرو کار فولکلوریست ها و گردآورندگان دانش و فرهنگ عامیانه است. 
در جوامع صنعتی، با توسعه ی تکنولوژی جدید و ارتباطات (سینما، تلویزیون، تولیدات یکنواخت) مقدار زیادی از خرده فرهنگ ها وجوه تمایز و تفاوت خود را به تدریج از دست می دهند. همانطور که در ویژگی "خاص و عام بودن فرهنگ" نیز ملاحظه میکنیم. "

  • چ.الف