چوغ الف

پاره هایی از لا به لای کتاب ها، در زمینه ی مردم شناسی

چوغ الف

پاره هایی از لا به لای کتاب ها، در زمینه ی مردم شناسی

نویسندگان

مراسم قربانی برای سیاوش در تخت جمشید

سه شنبه, ۲۷ فروردين ۱۳۹۲، ۱۰:۳۳ ق.ظ

" بر طبق روایت نرشخی، مغان بخارا گور سیاوش را در دروازه ی شرقی بخارا (دروازه ی کاه فروشان) می دانسته اند. "و مغان ِ بخارا آنجا را عزیز دارند و هر سالی، هر مردی آنجا یک خروس بَرد و بکشد، پس از برآمدن آفتاب ِ روز نوروز..."، حال اگر در قربانگاه تخت جمشید هم پرنده قربانی می کرده اند و جز این نمی تواند بود، آیا در تخت جمشید که شهرت آن برای انجام مراسم نورروزی هم با روایات مورخان و هم شواهد نجومی ِ آن تایید می شود، مراسم سیاوشان گرفته می شده است؟ 

در این مورد توضیحی لازم است و آن این که اصولاً مراسمی که برای خدایان گیاهی گرفته می شده با آغاز سال نو همزمان بوده است. در واقع این مراسم برای دعوت و تشویق نیروهای زایای طبیعت به زاد و ولد گرفته می شده است. به علاوه مراسم فروردگان (جشن ها و آیین هایی که سالانه برای مردگان گرفته می شد) در ایران همیشه پیش از نوروز انجام می شده است. به این ترتیب، به احتمال قوی در تخت جمشید که یک پرستشگاه متروپل است، آیین فروردگان همراه ِ مراسم نوروزی گرفته می شد و به همین دلیل گور شاهان این سلسله و گورهای دیگری از آن دوره تا این حد به تخت جمشید نزدیک است، اگر چنان بود که به گواهی کتیبه های تخت جمشید، هر قومی حتی سکاهای آن سوی دریا بتوانند برای آنجا نثار و قربانی بیاورند، بی شک مردمی که سیاوشان را در سغد، خوارزم و احتمالاً جاهای دیگر، بر پا می داشتند، می توانسته اند مراسم خود را در نخستین روز سال نو و پس از دمیدن خورشید ِ نوروزی در تخت جمشید انجام دهند...

... در مورد خروس هم اگرچه در آیین زردشتی اهمیت بسیار دارد، اما حتی در آن آیین، کُشتن آن امری عادی بوده و نهی نشده است. بنابراین مانعی برای این کار در تخت جمشید وجود نداشته است، به ویژه که هخامنشیان، خود اساساً زردشتی نبوده اند. "


مطالب مرتبط: سیاوشان و تخت جمشید.


سیاوشان